خانواده در اسلام
- گفتار اول
- خانواده در اسلام
- دین مقدس اسلام در مورد ازدواج و تشکیل خانواده تأکیدات فراوان دارد و خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّهً وَرَحْمَهً؛ و از نشانههاى او اینکه از [نوع] خودتان همسرانى براى شما آفرید تا بدانها آرام گیرید و میانتان دوستى و رحمت نهاد.» آیه شریفه به این نکته اشاره دارد که خداوند ازدواج را مایه آرامش انسان‌ها قرار داده است.
- پیامبر (ص) نیز در مورد ازدواج و تشکیل خانواده می‌فرمایند: «ما بُنِیَ فی الإسلامِ بِناءٌ أحَبَّ إلى اللّه ِعزّوجلّ وأعَزَّ مِنَ التَّزویجِ؛ هیچ بنایی در اسلام نزد خداوند محبوب‌تر عزیزتر از ازدواج نیست»
- گفتار دوم
- ازدواج
- در ادامه در رابطه با به تحکیم پایه‌های خانواده با سبک زندگی اسلامی و اهمیت و فواید ازدواج به استناد آیات و روایات مطالبی بیان شد که در سه محور خلاصه گردید:
- ازدواج‌ها: به هنگام ، آسان و بدون تجملات و پایدار باشد.
- موانع و مشکلات ازدواج ازجمله عدم داشتن مسکن مستقل و بیکاری از موانع اصلی ازدواج به شمار می‌رود که این مشکلات باید باهمت مردم و یاری مسئولان حل گردد.
- در مورد مشکل مسکن باید خانواده‌ها توقع داشتن مسکن مستقل از جوانان را نداشته باشند و با برگشتن به فرهنگ ایرانی اسلامی‌مان و اسکان در کنار والدین ولو به‌طور موقت، به جوانان اجازه دهند تا آسان‌تر تصمیم به تشکیل خانواده بگیرند.
- دیگر راهکار حل معضل مسکن اجاره دادن خانه‌های مسکونی خالی است که صاحبان آن به خاطر مصالحی از اجاره دادن آن منازل خودداری می‌کنند .پیامبر اکرم (ص) دراین‌باره می‌فرمایند:« مَنْ کانَتْ لهُ دارٌ فَاحْتاجَ مؤمنٌ الی سُکْناها فَمنعَهُ إیاها قالَ اللهُ عزَّوجلَّ یا مَلائِکتی أبَخِلَ عَبْدی علی عبدی بِسُکنی الدّار الدُّنیا و عزَّتی و جلالی لا یسْکُنُ جَنانی أبداً؛ کسی که خانه‌ای دارد و مؤمنی به اقامت در آن نیازمند باشد بااین‌حال او را از اقامت در آن خانه محروم کند خدای عزّوجلّ به فرشتگانش خطاب می‌کند: ای فرشتگان من! چرا این بنده از واگذاری خانه‌اش به بنده دیگرم بخل ورزید؟ به عزّت و جلالم سوگند که او هرگز ساکن بهشت من نخواهد شد.»
- گفتار سوم
- تربیت فرزندان
- در هر زمان تربیت اولاد از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است خصوصاً در عصر ما که امواج توفنده فساد از درودیوار جامعه فرومی‌ریزد و ما در مقابل تهاجم فرهنگی مبتذل غرب قرارگرفته‌ایم.
- باید توجه داشته باشیم که غرب فرزندان ما را مورد هدف قرار داده پس بر ماست تا باتربیت فرزندان خود به سبک اسلامی ، توطئه دشمنان را خنثی نماییم و اجازه ندهیم فرهنگ مبتذل غربی بر روی فرزندان ما تأثیر گذارد.
- تربیت اولاد باید در متن زندگی والدین باشد و آن را به حاشیه نرانند و همان‌گونه که برای کار و امور روزمره خود وقت صرف می‌کنند برای تربیت فرزندان نیز وقت و انرژی صرف نمایند.
- خداوند در قرآن مجید می‌فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنوا قُوا أَنفُسَکُم وَأَهلیکُم نارًا وَقودُهَا النّاسُ وَالحِجارَهُ عَلَیها مَلائِکَهٌ غِلاظٌ شِدادٌ لا یَعصونَ اللَّهَ ما أَمَرَهُم وَیَفعَلونَ ما یُؤمَرونَ؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید خود و خانواده خویش را از آتشی که هیزم آن انسان‌ها و سنگ‌هاست نگه‌دارید؛ آتشی که فرشتگانی بر آن گمارده شده که خشن و سختگیرند و هرگز فرمان خدا را مخالفت نمی‌کنند و آنچه را فرمان داده‌شده‌اند (به‌طور کامل) اجرا می‌نمایند!»
- نقش محیط در تربیت
- محیط در تربیت انسان‌ها نقش مؤثری دارد و همیشه این سؤال در طول تاریخ مطرح بوده که آیا محیط انسان را می‌سازد ، یا انسان است که محیط را به وجود می‌آورد و آن را تغییر می‌دهد؟
- برای پاسخ به این پرسش باید گفت برخی از افراد جامعه هستند که مانند ائمه و انبیای الهی بااینکه در محیط جهالت و بت‌پرستی قرار داشتند، از جامعه و محیط تأثیر نپذیرفته و با عزمی راسخ دست به تغییر ایجاد اوضاع جامعه زده و محیط را پاک‌سازی نمودند. افرادی نیز در جامعه وجود دارند که از محیط متأثر گشته و با آن همسو می‌گردند و از خود اراده‌ای ندارند. پس وجه سوم را باید در نظر گرفت یعنی هم انسان‌ها بر محیط اثر می‌گذارند و هم محیط بر نحوه ی رفتار افراد تأثیر می‌گذارد.
- مراد از محیط یعنی آنچه انسان را احاطه می‌کند خانه، بازار، خیابان، مدرسه و دانشگاه و محیط شهر و کشور و بلکه بالاتر از آن اوضاع عمومی جهان را می‌توان محیط در نظر گرفت.
- بعد از محیط خانواده مهمترین محیطی که در تربیت فرزندان نقش تأثیرگذاری دارد، محیط مدرسه است و بنابراین مسئولین مدارس به‌ویژه معلمین باید با رفتار خود موجبات تربیت اسلامی در کودکان را فراهم آورند. به‌طور مثال معلمین با حضور در نماز جماعت و رعایت حجاب و حدود اسلامی و پرهیز از غیبت و دروغ می‌توانند به‌طور عملی آموزه‌های دینی را به فرزندان جامعه آموزش دهند.
- گفتار چهارم
- عنصرمحبت در خانواده
- یکی از مباحثی که در زندگی فردی و اجتماعی از اهمیت و جایگاه خاصی برخوردار است، مسئله محبت است. محبت جزو نیازهای اساسی و حیاتی انسان است چنانچه این نیاز به‌صورت واقعی تأمین نشود به عقیده روانشناسان باعث پیدایش اضطراب روحی و روانی می‌شود.
- همانطور که تنوع تغذیه و یا سوءتغذیه بیماری‌ها و امراض خطرات جدی را برای انسان پدید می‌آورند، اگر مسائل روحی و روانی انسان مورد شناسایی قرار نگیرد یا از مسیر درست تأمین نگردد موجب بروز عقده‌های روانی خواهد شد.
- مسئله محبت آن‌قدر در ابعاد مختلف زندگی انسان اهمیت دارد که خداوند متعال دین را وسیله تأمین محبت واقعی برای انسان قرار داده است و حضرت محمد (ص) در این مورد فرموده‌اند: « هل الدین الاّ الحبّ؟ و هل الایمان الاّ الحبّ و البغض؟؛ آیا دین غیراز محبت و آیا ایمان چیزی غیر از حبّ و بغض است؟»
- آثار مثبت نیکی و محبت به پدر و مادر :
- طول عمر
- همانطور که طول عمر اثر صله رحم، شمرده می‌شود روایات اسلامی این اثر را برای نیکی به والدین نیز ذکر نموده اند.
- پبامبراکرم (ص) فرمودند: «کسی که طولانی شدن عمر و توسعه رزق را دوست دارد به پدر و مادر خود نیکی کند و صله رحم نماید.»
- و نیز رسول خدا (ص) می‌فرماید: «در خواب مردی از امتّم را دیدم که فرشته مرگ برای قبض روح او حاضر شده بود اما او با نیکی به والدین خود آن فرشته را از ماموریتش منع کرد.»
- فراوانی روزی
- در روایتی از امام صادق (ع) آمده است: «هر کسی نیکی به والدین نماید هرگز در زندگی به فقر مبتلا نخواهد شد.» اما مهمترین خاصیت صله رحم آسانی حساب قیامت است.
- گفتار پنجم
- امر به معروف و نهی از منکر مظهر محبت
- در مورد محبت در جامعه می‌توان به خیرخواهی و نصیحت اشاره کرد که بنابراین فریضه امر به معروف از مهم ترین وظایف انسان‌ها نسبت به هم به شمار می‌آید.
- فریضه امر به معروف و نهی از منکر تنها در تذکرات افراد عادی نسبت به بعضی گناهان جزئی خلاصه نمی شود، بلکه قیام بر ضد حکومت ستمگر و تلاش برای اصلاح ساختار سیاسی جامعه و تشکیل حکومتی بر اساس حق و قرآن نیز از مصادیق امر به معروف و نهی از منکر است. هرگاه در جامعه ای این فریضه مهم اجرا نشود و افراد در قبال پیاده شدن این امر خطیر احساس مسئولیت نکنند، مرگ آن جامعه حتمی خواهد بود.
- امام صادق (ع) می‌فرمایند:«الایمانُ عَمَلٌ کُلُّهُ وَ القَولُ بَعضُ ذَلِکَ العَمَل ؛ ایمان همه‌اش عمل است و قول هم یکی از اعمال است
http://mojtahedshabestari.ir/