احادیث سیاسی(حکومت )
حدیث (۱) امام على علیه السلام :
قُلوبُ الرَّعِیَّهِ خَزائِنُ راعیها فَما اَودَعَها مِن عَدلٍ اَو جَورٍ وَجَدَهُ؛
دلهاى مردم صندوقچه هاى حاکم است، پس آنچه از عدالت و یا ظلم در آنها بگذارد، همان را خواهد دید.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم ص ۳۴۶ ، ح ۷۹۸۲
حدیث (۲) امام على علیه السلام :
اسْتَعْمِلِ الْعَدْلَ وَ احْذَرِ الْعَسْفَ وَ الْحَیْفَ فَإِنَّ الْعَسْفَ یَعُودُ بِالْجَلَاءِ وَ الْحَیْفَ یَدْعُو إِلَى السَّیْف
عدالت را اجرا کن و از زورگویى و ستمگرى بپرهیز زیرا زورگویى مردم را به ترک از وطن وامى دارد، و ستم آنان را به قیام مسلّحانه مى کشاند.
نهج البلاغه(صبحی صالح) ص ۵۵۹ ، ح ۴۷۶
حدیث (۳) امام على علیه السلام :
اِنَّ اللّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَرَضَ عَلى اَئِمَّهِ العَدلِ اَن یُقَدِّروا اَنفُسَهُم بِضَعَفَهِ النّاسِ کَیلا یَتَبَیَّغَ بِالفَقیرِ فَقرُهُ؛
خداوند عزوجل بر پیشوایان عادل واجب کرده که سطح زندگى خود را با مردم ناتوان برابر کنند تا فقیر را، فقرش برآشفته نکند.
کافی(ط-الاسلامیه) ج ۱ ، ص ۴۱۱
حدیث (۴) امام على علیه السلام :
مَن عَمِلَ بِالعَدلِ حَصَّنَ اللّهُ مُلکَهُ؛
امام علی علیه السلام : هر کس به عدالت رفتار کند، خداوند حکومتش را حفظ خواهد کرد.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم ص۳۴۰ ، ح ۷۷۷۵
حدیث (۵) امام على علیه السلام :
خَیرُ المُلوکِ مَن اَماتَ الجَورَ وَ اَحیَى العَدلَ؛
بهترین فرمانروا کسى است که ظلم را از بین ببرد و عدل را زنده کند.
شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غررالحکم ج۳، ص ۴۳۱، ح ۵۰۰۵
حدیث (۶) لقمان حکیم علیه السلام :
یا بُنَىَّ … إِذَا دَعَتْکَ الْقُدْرَهُ عَلَى ظُلْمِ مَنْ هُوَ دُونَکَ فَاذْکُرْ قُدْرَهَ اللَّهِ عَلَیْک
فرزندم … هرگاه قدرت، تو را به ظلم بر زیردستت فرا خواند، قدرت خدا را بر خودت به یادآور.
ارشاد القلوب (دیلمى) ج۱، ص ۷۳
حدیث (۷) امام على علیه السلام :
مَن نَصَبَ نَفسَهُ لِلنّاسِ اِماما فَلیَبدَأ [فعلیه أن یبدأ] بِتَعلیمِ نَفسِهِ قَبلَ تَعلیمِ غَیرِهِ وَلیَکُن تَدیبُهُ بِسیرَتِهِ قَبلَ تَدیبِهِ بِلِسانِهِ وَ مُعَلِّمُ نَفسِهِ وَ مُؤَدِّبُها اَحَقُّ بِالاجلالِ مِن مُعَلِّمِ النّاسِ و مُؤَدِّبِهِم؛
کسى که خود را پیشواى مردم قرار داده، باید پیش از آموزش دیگران، خود را آموزش دهد و پیش از آنکه دیگران را با زبان، ادب بیاموزد، باکردارش ادب آموزد و البته آموزش دهنده و ادبآموز خود بیش از آموزگار و ادبآموز مردم، شایسته تجلیل است.
منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه (خوئى) ج۲۱، ص ۱۰۷
حدیث (۸) امام على علیه السلام :
تِسْعَهُ أَشْیَاءَ قَبِیحَهٌ وَ هِیَ مِنْ تِسْعَهِ أَنْفُسٍ أَقْبَحُ مِنْهَا مِنْ غَیْرِهِمْ ضِیقُ الذَّرْعِ مِنَ الْمُلُوکِ وَ الْبُخْلُ مِنَ الْأَغْنِیَاءِ وَ سُرْعَهُ الْغَضَبِ مِنَ الْعُلَمَاءِ وَ الصِّبَا مِنَ الْکُهُولِ وَ الْقَطِیعَهُ مِنَ الرُّءُوسِ وَ الْکَذِبُ مِنَ الْقُضَاهِ وَ الزَّمَانَهُ مِنَ الْأَطِبَّاءِ وَ الْبَذَاءُ مِنَ النِّسَاءِ وَ الطَّیْشُ مِنْ ذَوِی السُّلْطَان
نُه چیز زشت است، اما از نه گروه زشتتر: درماندگى و ناتوانى از دولتمردان؛ بخل از ثروتمندان؛ زود خشمى از دانشمندان؛ حرکات بچگانه از میانسالان؛ جدایى حاکمان از مردم؛ دروغ از قاضیان؛ بیمارى کهنه از پزشکان؛ بدزبانى از زنان و سختگیرى و ستمگرى از سلاطین.
دعائم الإسلام ج ۱، ص ۸۳
حدیث (۹) پیامبر صلى الله علیه و آله :
اَلْعَدْلُ حَسَنٌ وَلکِنْ فِى الاُمَراءِ اَحْسَنُ، وَ السَّخاءُ حَسَنٌ وَلکِنْ فِى الاَغْنیاءِ اَحْسَنُ، اَلْوَرَعُ حَسَنٌ وَلکِنْ فِى الْعُلَماءِ اَحْسَنُ، اَلصَّبْرُ حَسَنٌ وَلکِنْ فِى الْفُقَراءِ اَحْسَنُ، اَلتَّوبَهُ حَسَنٌ وَلکِنْ فِى الشَّبابِ اَحْسَنُ، اَلْحَیاءُ حَسَنٌ وَلکِنْ فِى النِّساءِ اَحْسَنُ؛
عدالت نیکو است اما از دولتمردان نیکوتر، سخاوت نیکو است اما از ثروتمندان نیکوتر؛ تقوا نیکو است اما از علما نیکوتر؛ صبر نیکو است اما از فقرا نیکوتر، توبه نیکو است اما از جوانان نیکوتر و حیا نیکو است اما از زنان نیکوتر.
نهج الفصاحه ص۵۷۸ ، ح ۲۰۰۶
حدیث (۱۰) امام صادق علیه السلام:
لا تُشـاوِر اَحمَق وَ لا تَستَعِنَّ بَکَذّابٍ وَ لا تَثق بِمَوَدَهِ مُلُوک؛
با احمق مشورت نکن و از دروغگو یارى مجو و به دوستى زمامداران اعتماد مکن.
بحار الانوار(ط-بیروت) ج ۷۵ ، ص ۲۳۰
حدیث (۱۱) پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله:
کَما تَکُونُوا یوَّلی عَلَیکُم.
هر طور باشید همانگونه بر شما حکومت می شود.
نهج الفصاحه ص ۶۱۶ ، ح ۲۱۸۲
حدیث (۱۲) امام علی علیه السلام:
قُمْ عَنْ مَجْلِسِکَ لِأَبِیکَ وَ مُعَلِّمِکَ وَ إِنْ [لَوْ] کُنْتَ اَمیراً؛
به احترام پدر و معلمت از جای برخیز هرچند فرمان روا باشی.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۴۳۵ ، ح ۹۹۷۰
حدیث (۱۳) امام علی علیه السلام:
الجُنودُ عِزُّ الدِّینِ و حُصُونُ الوُلاهِ.
سربازان، مایه عزّت دین و دژهاى والیان اند.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۳۳۳ ، ح ۷۶۷۱
aviny.com