احادیث اجتماعی(خانواده)
حدیث (۱) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
خَیرُکُم خَیرُکُم لأَهلِهِ و َأَنَا خَیرُکُم لأَهلى ما أَکرَمَ النِّساءَ إلاّ کَریمٌ و َلا أَهانَهُنَّ إلاّ لَئیمٌ؛
بهترین شما کسى است که براى خانواده اش بهتر باشد، و من از همه شما براى خانواده ام بهترم، زنان را گرامى نمى دارد، مگر انسان بزرگوار و به آنان اهانت نمى کند مگر شخص پَست و بى مقدار.
نهج الفصاحه ص۴۷۲ ح ۱۵۲۰
حدیث (۲) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
الرَّجُلُ رَاعٍ عَلَى أَهْلِ بَیْتِهِ وَ هُوَ مَسْئُولٌ عَنْهُمْ فَالْمَرْأَهُ رَاعِیَهٌ عَلَى أَهْلِ بَیْتِ بَعْلِهَا وَ وُلْدِهِ وَ هِیَ مَسْئُولَهٌ عَنْهُم
مرد، سرپرست خانواده است و درباره آنان از او سئوال مى شود و زن، سرپرست خانه شوهرش و فرزندان اوست و درباره آنان از وى سئوال مى شود.
مجموعه ورام ج۱ ، ص۶
حدیث (۳) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
خَیرُ الرِّجالِ مِن اُمَّتىَ الَّذینَ لا یَتَطاوَلُونَ عَلى أَهلیهِم و َیَحِنُّونَ عَلَیهِم و َلا یَظلِمُونَهُم؛
بهترین مردان امّت من کسانى هستند که نسبت به خانواده خود خشن نباشند و اهانت نکنند و دلسوزشان باشند و به آنان ظلم نکنند.
مکارم الأخلاق ص ۲۱۶
حدیث (۴) امام صادق علیه السلام :
مَن حَسُنَ بِرُّهُ بِأَهلِ بَیتِهِ مُدَّ لَهُ فى عُمُرِهِ؛
هر کس به شایستگى در حقّ خانواده اش نیکى کند، عمرش طولانى مى شود.
کافى(ط-الاسلامیه) ج۲، ص۱۰۵
حدیث (۵) امام صادق علیهالسلام :
لَا یَزَالُ الْمُؤْمِنُ یُورِثُ أَهْلَ بَیْتِهِ الْعِلْمَ وَ الْأَدَبَ الصَّالِحَ حَتَّى یُدْخِلَهُمُ الْجَنَّهَ [جَمِیعاً]
مؤمن همواره خانواده خود را از دانش و ادب شایسته بهره مند مى سازد تا همه آنان را وارد بهشت کند.
مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج۱۲، ص۲۰۱، ح۱۳۸۸۱
حدیث (۶) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
إذا أرادَ اللّه بِأهلِ بَیتٍ خَیرا فَقَّهَهُم فِى الدّینِ و َوَقَّرَ صَغیرُهُم کَبیرَهُم و َرَزَقَهُمُ الرِّفقَ فى مَعیشَتِهِم و َالقَصدَ فى نَفَقاتِهِم وَ بَصَّرَهُم عُیُوبَهُم فَیَتُوبُوا مِنها؛
هرگاه خداوند براى خانواده اى خیر بخواهد آنان را در دین دانا مى کند، کوچک ترها بزرگ ترهایشان را احترام مى نمایند، مدارا در زندگى و میانه روى در خرج روزیشان مى نماید و به عیوبشان آگاهشان مى سازد تا آنها را برطرف کنند.
نهج الفصاحه ص۱۸۱ ، ح ۱۴۷
حدیث (۷) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
یا على: خِدمَهُ العِیالِ کَفّارَهٌ لِلکَبائِرِ و َتُطفى غَضَبَ الرَّبِّ، وَ مُهُورُ الحُورِ العینِ، و َتَزیدُ فِى الحَسَناتِ و َالدَّرَجاتِ؛
یا على: خدمت به خانواده، کفاره گناهان کبیره و خاموش کننده خشم خداوند و مهریه حورالعین و زیاد کننده حسنات و درجات است.
جامع احادیث الشیعه(بروجردی) ج۲۲ ، ص۳۰۶
حدیث (۸) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
اَلمُؤمِنُ یَأکُلُ بِشَهوَهِ أَهلِهِ، اَلمُنافِقُ یَأکُلُ أَهلُهُ بِشَهوَتِهِ؛
مؤمن به میل و رغبت خانواده اش غذا مى خورد ولى منافق میل و رغبت خود را به خانواده اش تحمیل مى کند.
کافى(ط-الاسلامیه) ج۴، ص۱۲
حدیث (۹) امام صادق علیه السلام :
فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- “قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ ناراً ” کَیْفَ نَقِی أَهْلَنَا قَالَ تَأْمُرُونَهُمْ {بِما یُحِبُّ اللّه } وَ تَنْهَوْنَهُم ْ{عَمّا یَکرَهُ اللّه}.
خداوند می فرمایند : «خود و خانواده تان را از آتش دوزخ حفظ کنید»، گفتند: چگونه خانواده مان را از آتش دوزخ حفظ کنیم؟ فرمودند:{به آنچه خدا دوست دارد} امرشان کنید
و {از آنچه خدا نمى پسندد} نهی شان نمائید.
کافی(ط-الاسلامیه) ج۵ ص ۶۲
حدیث (۱۰) امام صادق علیه السلام :
إنَّ المَرءَ یَحتاجُ فى مَنزِلِهِ و َعِیالِهِ إِلى ثَلاثِ خِلالٍ یَتَکَلَّفُها و َإن لَم یَکُن فى طَبعِهِ ذلِکَ : مُعاشَرَهٌ جَمیلَهٌ و َسَعَهٌ بِتَقدیرٍ و َغَیرَهٌ بِتَحَصُّنٍ؛
مرد در خانه و نسبت به خانواده اش نیازمند رعایت سه صفت است هر چند در طبیعت او نباشد: خوشرفتارى ، گشاده دستى به اندازه و غیرتى همراه با خویشتن دارى.
تحف العقول ص ۳۲۲
حدیث (۱۱) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
یا على: لا یَخدِمُ العِیالَ إلاّ صِدّیقٌ أَو شَهیدٌ أَو رَجُلٌ یُریدُ اللّه بِهِ خَیرَ الدُّنیا وَالخِرَهِ؛
یا على: به خانواده خود خدمت نمى کند مگر صدّیق یا شهید یا مردى که خداوند خیر دنیا و آخرت را براى او مى خواهد.
جامع الاخبار (شعیری) ص۱۰۳ – بحارالأنوار(ط-بیروت) ج۱۰۱، ص۱۳۲
حدیث (۱۲) امام صادق علیه السلام :
ثَلاثَهٌ اِن یَعلَمُهنَّ المُؤمِنُ کانَت زیادَهً فى عُمُرِهِ وَ بَقاءَ النِّعمَهِ عَلَیهِ: تَطویلُهُ فى رُکوعِهِ وَ سجودِهِ فى صلاتِهِ وَ تَطویلُهُ لِجلوسِهِ عَلى طَعامِهِ اِذا اَطعَمَ عَلى مائِدَتِهِ وَ اصطِناعُهُ المَعروفَ اِلى اَهلِهِ؛
سه چیز است که اگر مؤمن از آنها مطلع شود، باعث طول عمر و دوام بهره مندى او از نعمت ها مى شود: طول دادن رکوع و سجده، زیاد نشستن بر سر سفره اى که در آن دیگران را اطعام مى کند و خوش رفتارى اش با خانواده.
کافى(ط-الاسلامیه) ج ۴، ص ۴۹
حدیث (۱۳) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
اَلمَرأَهُ الصّالِحَهُ أَحَدُ الکاسِبَینِ؛
زن شایسته یکى از دو عامل پیشرفت خانواده است.
امالی(طوسی) ص۶۱۴ – مستدرک الوسایل ومستنبط المسایل ج۱۴ ، ص۱۷۱ – بحارالأنوار(ط-بیروت) ج۱۰۰، ص۲۳۸
حدیث (۱۴) امام حسین علیه السلام:
لاتـَرفع حــاجَتَک إلاّ إلـى أحـَدٍ ثَلاثه: إلـى ذِى دیـنٍ، اَو مُــرُوّه اَو حَسَب؛
جز به یکى از سه نفر حاجت مبر: به دیندار، یا صاحب مروت، یا کسى که اصالت خانوادگى داشته باشد.
تحف العقول ص ۲۴۷
حدیث (۱۵) امام على علیه السلام :
حُسْنُ الْخُلْقِ فى ثَلاثٍ: اِجْتِنابُ الْمَحارِمِ وَ طَـلَبُ الْحَلالِ وَ التَّـوَسُّعُ عَلَى الْعِیالِ؛
خوش اخلاقى در سه چیز است: دورى کردن از حرام، طلب حلال و فراهم آوردن آسایش و رفاه براى خانواده.
مجموعه ورام ج۱ ، ص۹۰ – بحارالأنوار(ط-بیروت) ج ۶۸، ص ۳۹۴
حدیث (۱۶) امام على علیه السلام :
مَنْ ساءَ خُلْقُهُ مَلَّهُ اَهْلُهُ؛
هر کس بد اخلاق باشد، خانواده اش از او دلتنگ و خسته مى شوند.
تحف العقول ص ۲۱۴
حدیث (۱۷) امام صادق علیه السلام :
مَن حَسُنَ بِرُّهُ بِأَهلِهِ زادَ اللَّهُ فی عُمرِهِ.
هر که به خانواده اش نیکى کند، خداوند بر عمرش بیفزاید.
کافی(ط-الاسلامیه) ج۸ ، ص۲۱۹
aviny.com